سهم رفسنجانی در بازداشت و آزادی مرعشی

دویچه وله : حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران و از نزدیکان هاشمی رفسنجانی غروب پنجشنبه، ۲۷ اسفند، بازداشت و روانه زندان اوین شد. بسیاری از ناظران بازداشت مرعشی را غیرمنتظره، و قدرتنمایی برابر رفسنجانی میدانند.

دو روز مانده به پایان سال ۱۳۸۸، و در روزهایی که صدها نفر از اعضای خانوادهی زندانیان سیاسی جلوی زندان اوین در انتظار آزادی نزدیکان خود بودند، حسین مرعشی بازداشت و روانهی این زندان شد. مرعشی عضو شورای مرکزی و سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی و از نزدیکان و معتمدان اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، به شمار میرود. گفته میشود همین نزدیکی میتواند دلیل بازداشت ناگهانی مرعشی بوده باشد.

محرومیت از فعالیت سیاسی و اجتماعی

خبر بازداشت مرعشی را پنجشنبه شب، ۲۷ اسفند، خبرگزاری فارس، به نقل از شبکه ایران منتشر کرد. این خبرگزاری نوشت، بازداشت عضو ارشد حزب کارگزاران به دنبال برگزاری دادگاه تجدیدنظر درباره حکم دادسرای انقلاب اسلامی تهران صورت گرفت. دادسرای تهران دوازدهم دیماه ۸۸ حسین مرعشی را به یک سال زندان و محرومیت دائمی از شرکت در هر حزب یا موسسهای که فعالیتهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی داشته باشد، محکوم کرده بود.

در رای دادگاه که متن آن توسط خبرگزاری فارس منتشر شده، اعتراض مرعشی و وکیلانش به حکم دادگاه بدوی ناوارد عنوان شده است. برابر ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی «محرومیت از حقوق اجتماعی مقید به مدت» است. دادگاه تجدید نظر ظاهرا با توجه به همین ماده محرومیت دائم سخنگوی حزب کارگزاران از فعالیت سیاسی و اجتماعی را به شش سال تقلیل داده است.

"دستهای پنهان و فشار سنگین" برای آزادی مرعشی

عصر جمعه، در حالیکه ۲۴ ساعت از دستگیری مرعشی نگذشته بود برخی منابع خبری از آزادی او خبر دادند. پارلمان نیوز، پایگاه خبری اقلیت مجلس، شامگاه جمعه از قول نزدیکان مرعشی نوشت «روند اداری آزادی او طی شده و به احتمال زیاد تا ساعاتی دیگر سخنگوی حزب کارگزاران آزاد خواهد شد.» برخی منابع «از صدور قرار وثیقه صد میلیون تومان پول نقد و معرفی چهار کفیل به منظور آزادی مرعشی» خبر دادهاند. همزمان، منابع خبری نزدیک به حامیان احمدینژاد، از جمله رجانیوز، از «فشار سنگین برای آزادی مرعشی» سخن میگویند. جمعه شب خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، گزارش داد «دستهای پنهان برای آزادی حسین مرعشی فعال شدهاند.» به نوشته ایرنا «یک مرجع قضایی به مسوولان زندان اوین دستور داده است تا به مرعشی مرخصی داده شود.»

نحوهی دستگیری حسین مرعشی که در یکی از پارکهای تهران انجام شد، انتشار خبر آن در خبرگزاری فارس که به سپاه پاسداران منسوب است، و خبرهایی که بلافاصله در مورد احتمال آزادی او منتشر شد، بر ابهامهای این ماجرا و احتمال ارتباط آن با هاشمی رفسنجانی افزوده است. برخی از تحلیلگران در روزهای گذشته افزایش حضور رسانهای رفسنجانی و کاهش حملههای اصولگرایان افراطی به او را نشانهای از ناکامی پروژه حذف رئیس مجلس خبرگان خواندهاند.

"حمله به نزدیکان رفسنجانی بهانه است"

حدود یک هفته پیش، ۲۲ اسفند، هفتهنامه ستاره صبح در بیستمین شماره خود مقالهای منتشر کرد که به تحلیل وضعیت هاشمی رفسنجانی در برابر مخالفانش اختصاص داشت. نویسندهی مقاله اعتقاد دارد «كاهش محسوس حجم اخبار بر روی سایتهای پرشمار حامی دولت و رسانههای آنها علیه هاشمی و محدود كردن آن به آنچه لزوم رسیدگی به پرونده قضایی فرزندان آیتالله مینامند حاكی از یك گام به عقب آنها و یك گام به جلوی رئیسجمهور دوران سازندگی در وقایع پس از انتخابات ریاستجمهوری دهم است.»

فائزه هاشمی اخیرا در مورد حملههایی که به نزدیکان پدرش میشود گفته است «مهمترین هدف تخریب آقای هاشمی است.» او این سخنان را در گفتگویی با روزنامهی بهار اظهار کرده که روز بیستم و هفتم اسفند ماه منتشر شد. سایت خبر آنلاین با استناد به این گفتگو از قول دختر هاشمی رفسنجانی نوشت، حامیان دولت چون از پدرم نقطه ضعفی ندارند «از طریق همان شایعات و دروغهایی که سالها درباره فرزندان ایشان به همین منظور پخش کردهاند بهره برداری میکنند و از طریق فرزندان به او میرسند.»

شکست تازهی حامیان دولت؟

نشانههای متعددی وجود دارد که از ناتوانی اصولگرایان حامی محمود احمدینژاد در کنار زدن یا به انزوا و سکوت کشاندن رفسنجانی حکایت میکند. رفسنجانی در نماز جمعهای که ۲۶ تیرماه برگزار شد پیشنهادهایی برای برون رفت از بحران پس از انتخابات ارائه داد که با واکنش منفی حامیان دولت روبرو شد. او آزادی بازداشتشدگان حوادث اخیر، دلجویی از خانوادهی اسیبدیدگان، و پایان دادن به حرکت یکجانبه صدا و سیما و محدودیت رسانهها را از شرطهای حل بحران کشور عنوان کرد. رفسنجانی بارها تاکید کرده که همچنان عمل کردن به پیشنهادهای خود را برای آرام شدن اوضاع ضروری میداند.

به تصویب رساندن تغییر قانون انتخابات در مجمع تشخیص مصلحت نظام از دیگر موفقیتهایی است که اخیرا نصیب رفسنجانی شده است. ظاهرا رئیس مجلس خبرگان موفق شده حمایت روحانیان تشکل محافظهکار «جامعه روحانیت مبارز» را نیز به دست آورد. محمد رضا مهدوی کنی، دبیر کل این تشکل دوازدهم اسفند در حاشیه برگزاری کنفرانس وحدت اسلامی به خبرنگاران گفت «همچنان پای سخنرانی آقای هاشمی مینشینم و جریاناتی كه در پی حذف آیتالله هاشمیرفسنجانی هستند چندان مهم نیستند.»

برخی از ناظران معتقدند بازداشت ناگهانی مرعشی میتواند تلاش حامیان دولت برای "مهم" نشان دادن خود و قدرتنمایی برابر رفسنجانی باشد. اگر این گمانه درست باشد، آزادی زودهنگام سخنگوی حزب کارگزاران را میتوان به شکست تازهی حامیان احمدینژاد در حذف رفسنجانی تعبیر کرد. در همین حال خبر میرسد روزنامهی توقیف شدهی شرق، که به نزدیکان رفسنجانی متعلق است پس از تعطیلات نوروز دوباره منتشر میشود. مهدی رحمانیان، مدیر مسوول روزنامهی شرق، ۲۶ اسفند به ایسنا گفت، پس از انتشار چند شماره آزمایشی در تیراژ پایین، که در نیمهی اسفند ماه انجام شد، این روزنامه کار خود را از ۱۴ فروردین ۸۹ به صورت جدی آغاز میکند.